-Konu: Medial Temporal Lob Epilepsi (MTLE) Hastalarında Üstbiliş: Anterior temporal lobektomi (ATL) Öncesi ve Sonrası
Nörodejeneratif bir hastalık olan epilepsi hastalığı, beyinde bir grup nöronun ani, anormal ve fazla elektriksel deşarjlarına bağlı olarak ortaya çıkan nöbetlerle karakterize bir klinik tablodur. Literatür MTLE hastalarının birçok bilişsel işlevinin olumsuz etkilendiğini göstermektedir ve bunlardan birisi de epizodik bellektir. Literatürde, bu bellek bozukluğunun üstbilişsel yargılarda bozulma ile ilişkili olup olmadığına dair tutarsız sonuçlar vardır. Ancak üstbilişsel becerileri açıklayan erişilebilirlik çerçevesi (accessibility framework) hipotezi hatırlama deneyimlerimizin (recollective experiences) üstbilişsel süreçlerde önemli rol oynadığını göstermektedir. Bu araştırmada katılımcılar üç gruptan oluşmaktadır; ATL geçirecek olan MTLE hastaları, ilaçla tedavi gören MTLE hastaları ve sağlıklı bireyler. Katılımcılara, epilepsi cerrahi hastalarına uygulanan nöropsikolojik test bataryasına ek olarak, üstbilişsel performanslarının ölçülmesi için sözel ve görsel epizodik bellek görevleri ile ilişkilendirici öğrenme görevi uygulanacaktır.
Proje ekibi: Metehan Irak, Bekir Tuğcu, Cahit Keskinkılıç, Busenur Akbaş, Büşra Bayram, Halime Melisa İpek, Nisa Hacı
-Konu: Depresyon, Panik Bozukluk ve Yaygın Kaygı Bozukluğu Olan Bireylerde Bilişsel Süreçler ve Üstbilişsel Süreçler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
Araştırmalar, genel kaygı bozukluğu, panik bozukluk ve depresyon tanısı almış bireylerin yalnızca olumsuz bilişsel yanlılık değil, aynı zamanda bellek, dikkat, işlem hızı, karar verme ve öğrenme gibi bilişsel süreçlerde de eksiklikler gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu bozuklukların bilişsel yönünü açıklamaya yönelik modeller, özellikle dikkat ve bellek süreçlerinde güven eksikliği ve üstbilişsel kararlar (bilme hissi, öğrenme kararı, öğrenme kolaylığı) arasındaki tutarsızlık üzerinde durmaktadır. Üstbilişsel süreçlerin öğrenme stratejileri ve öğrenilen bilginin türünden etkilendiği bilinmekle birlikte, bu etkileşim psikiyatrik bozuklukların bilişsel işleyişi incelenirken yeterince ele alınmamıştır. Ayrıca, bozukluklarda görülen üstbilişsel sorunların bilginin kodlanması, hatırlanması veya karar verme süreciyle mi ilişkili olduğu ve bu durumun bozukluğa özgü mü yoksa genel bir özellik mi olduğu henüz netlik kazanmamıştır. Bu projede nöropsikolojik testler ve çeşitli üstbilişsel performansları ölçen bilgisayar görevleri yardımıyla literatürdeki bahsedilen boşluğun doldurulması hedeflenmiştir.
Proje ekibi: Metehan Irak, Ramazan Konkan, Ali Rıza Türkmen, Erdem Erol, Hasan Belli, Büşra Bayram, Halime Melisa İpek, Nisa Hacı
-Konu: Örtük ve açık öğrenme/bellek görevleri altında ölçülen üstbilişsel ve üstbellek kararlarının elektrofizyolojik ve nöral temellerinin karşılaştırılması
Bu araştırma, örtük ve açık öğrenme süreçleri altında üstbilişsel ve üstbellek kararlarının elektrofizyolojik temellerini incelemeyi amaçlamaktadır. Üstbiliş, bireyin kendi bilişsel süreçlerini izleme ve kontrol etme yetisi olarak tanımlanırken, bu süreçlerin öğrenme stratejileri ve bellek kararlarıyla nasıl ilişkilendiği literatürde yeterince aydınlatılamamıştır. Özellikle, örtük ve açık üstbellek süreçlerinin nöral dinamikleri, bilinçli farkındalık ve kontrol mekanizmalarına bağlı olarak farklılık göstermektedir. Bu çalışmada, olay ilişkili beyin potansiyelleri (OİP) yöntemi kullanılarak, üstbilişsel kararların bilişsel süreçlerle etkileşimini ve bu süreçlerin zamansal ve mekansal beyin aktivitesine nasıl yansıdığını belirlemek hedeflenmektedir. Çalışma kapsamında, Bahçeşehir Üniversitesi Psikoloji Bölümü bünyesinde, sağlıklı genç yetişkinlerden oluşan bir katılımcı grubu ile deneysel bir tasarım uygulanacaktır. Katılımcılara, bilgisayar tabanlı örtük ve açık bellek görevleri sunulacak ve bu süreçte EEG kaydı alınarak nöral aktivite analiz edilecektir. Görevlerde, bireylerin bilişsel yargıları ve bellek performansları değerlendirilecek, bu süreçlerin öğrenme stratejileri ve bilişsel güven ile nasıl etkileştiği araştırılacaktır. Elde edilecek veriler, örtük ve açık öğrenme süreçlerinin bilişsel ve nöral düzeyde nasıl farklılık gösterdiğini anlamaya yönelik önemli bulgular sağlayacaktır.
Proje ekibi: Metehan Irak, Öznur Çamoğlu, Furkan Özel, Gözde Karacaoğlu, Zeliha Seyidoğlu, İrem Aleyna Demir
EN
