Dünya genelinde Gelibolu Savaşı olarak (Gallipoli Campaign) literatüre giren ve bir anlamda savaşın taraflarından üç devletin tarihini ve geleceğini biçimleyen 1915 Arıburnu Çıkarması, Avustralya ve Yeni Zelanda için ulus bilincinin doğuşunu simgelemektedir.
Benzer şekilde, Türkiye Cumhuriyeti için de Çanakkale Savaşı geleceğe şekil verecek bir anlam ve önem taşımaktadır. Yıkılmakta olan, insan kaynaklarını geniş ölçüde kaybetmiş, savaş imkan ve kabiliyetleri neredeyse sonlanma aşamasına gelmiş Osmanlı İmparatorluğu, Çanakkale’de bir inanılmazı başararak büyük moral güç kazanmış ve Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına yol açan Türk Milli Mücadelesi’nin liderliğine uzanan yolculuğuna Çanakkale’de kazandığı şöhret ve itibarla başlamıştır.
Gelibolu Yarımadası, tarihte neredeyse eşi benzeri olmayan bir şekilde, onbinlerce ANZAK, İngiliz, Fransız, Kanadalı, İrlandalı, Nepalli, Hindistanlı, Senegalli askerle, yine vatanlarını savunan onbinlerce Türk ve Osmanlı İmparatorluğu’nun hemen her yerinden gelerek savaşa katılanların mezarlarına birlikte ev sahipliği yapan, eski düşmanlıkları canlı tutmak ve yaşanan acılar sonucu ayrışmak yerine günümüzde özellikle Avustralyalılarla Yeni Zelandalıları, Türklerle ortak duyguların yarattığı bir kardeşlikte birleştiren kutsal topraklardır.
Çanakkale Savaşı Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda tarihini şekillendirmede önemli bir rol oynamanın yanı sıra İngiltere, Fransa, İrlanda ve Kanada (Newfoundland) halkları için çok büyük ve aynı zamanda siyasi etkileşimleri de olan önem arz etmektedir.
Bu nedenle Çanakkale Savaşı’na bireysel görüş ve kararları dışında katılarak bir seferliğine düşman olan, ancak bu düşmanlıktan ortak hatıralar ve acı yaşanmışlıklara dayalı bir bağla karşılıklı saygı ve hayranlık üreten yüzbinlerin dostlukları ile milli birlik ve beraberliğin, ayrımsız tüm yurttaşlarımızı kapsayan ortak simgesine dönüşen Çanakkale ruhunun yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılacak onurlu bir miras olarak kalıcılaştırılması amaçlanmaktadır.
Bir tür kamu diplomasisi olarak adlandırılması olası bu çalışmalarla, tarihin en kanlı ancak en centilmen savaşından karşılıklı saygı ve dostluk üretme başarısının nedensellikleri irdelenerek, referans kimliğinde eserler üretilmesi, tarihte yaşanmış bilinmeyenlerin gün ışığına çıkarılması, ulusal ve uluslararası etkinliklerle geçmiş ve gelecek arasında dostluk köprüleri kurulması hedeflenmektedir.
Bu amaçla:
1. Çanakkale Savaşı ile ilgili araştırmalar yapmak,
2. Milli Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin kuruluş süreci ile ilgili araştırmalar yapmak,
3. Yurt içinde ve yurtdışında, özellikle Çanakkale Savaşı’na doğrudan katılan ülkelerle işbirliği halinde seminer, sempozyum, konferanslar düzenlemek, bunlara katılmak ve ortak araştırma projeleri geliştirmek,
4. Çanakkale Savaşı ile ilgili bir dokümantasyon merkezi ve kütüphane kurmak, bu merkez ve kütüphaneyi araştırmacıların yararına sunmak,
5. Çanakkale Savaşı ile ilgili referans niteliğinde Türkçe ve İngilizce dillerinde bilimsel yayınlar gerçekleştirmek, belgesel ve konulu filmler yapmak,
6. Yabancı dillerde yayımlanan önemli ve bilimsel niteliği bulunan eserleri Türkçeleştirerek yayınlamak,
7. Bugüne kadar yayımlanmamış önemli hatırat, doküman, Harp Cerideleri gibi tarihe ışık tutacak belgeleri bulmak, derlemek ve yayınlamak,
8. Çanakkale Savaşı, Milli Kurtuluş Savaşı ile ilgili haritalar ve kılavuzlar hazırlayarak yayınlamak,
9. Makale yarışmaları düzenlemek,
10. Uluslararası dolaşımda yer almak üzere, özellikle birlikleri Arıburnu’nda çarpışmış yedi ülkede, müzelerle işbirliği halinde fotoğraf, harita, yadigar anı ve objeleri kapsayan bir dizi gezici sergiler düzenlemek ve koordine etmek,
11. Çanakkale Savaşı ile ilgili belgesel ve konulu film festivali, savaşa katılan ülkelerle işbirliği halinde barış konserleri düzenlemek,
12. Savaş bölgesinde yer alan Valilik, Kaymakamlıklar ve Yerel Yönetimlerle işbirliği halinde sergiler, söyleşiler, konferanslar, sempozyumlar düzenlemek faaliyet konuları olarak belirlenmiştir.
Çanakkale Savaşı’nın gerek Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde taşıdığı yer ve önem, gerekse uluslararası alanda bilinirliği, pek çok araştırma ve yayına kaynaklık ettiği dikkate alındığında Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi, bu konularda araştırma yapacak tarihçi, akademisyen ve konuya ilgi duyanlar için uluslararası bir referans/başvuru noktası olacak, amaçlar başlığı altında sunulan diğer faaliyetleri ile aydınlatıcı, yetiştirici, bilgilendirici ve kalıcı bir işlev görecektir.
Merkez; ayrıca Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin kuruluşuna uzanan süreçle ilgili yeni ve özgün araştırma alanları açarak, konusunda uzman kişilerin önderliği ve yönlendirmesinde çalışmalar başlatacaktır.
Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi’nin Danışma Kurulunda görev yapacak Türk ve yabancı uzmanların katkı ve yardımları doğrultusunda gerçekleştirilecek çalışmalar yayınlanarak, bu konularla ilgili araştırma yapan kurum, kuruluş, şahıs ve gruplara ulaşılacak ve ulaştırılacaktır.
Gerek Türk Tarihi’nin, gerekse uluslararası anlamda yakın tarihin en önemli ve değişik siyasi, sosyal, kültürel yansıma ve sonuçları olan Çanakkale Savaşı’nın bilimsel boyutta ve her türlü ayrıntıya inilerek araştırılma ve değerlendirilmesi yeni çalışma ve araştırma alanları açarak uzman yetiştirilmesini sağlayacak ve uluslararası alanda bir referans noktası yaratılmasına hizmet ederek, savaşa katılan ülkelerle ortak araştırma proje ve çalışmalar oluşturulma ve geliştirilmesine yardımcı olacaktır.
Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi toplumsal temelde tarih bilinci ve bilgisi yaratılmasına hizmet edecek, bu konularda bilgilenmek ve araştırma yapmak isteyenlere gerekli bilgi, belge, doküman ve yayınlarla uzmanlık hizmet ve yardımlarını sunarak sosyal bir sorumluluğu yerine getirmiş olacaktır.
Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi, kuruluş tarihi olan 2012 yılından başlayarak Çanakkale Savaşı’nın yüzüncü yıldönümünün idrak edileceği 2015 yılına kadar, her yıl için ayrı ancak birbirini bütünleyen etkinlikleri yurtiçi ve yurtdışında gerçekleştirecek olup yıllar itibarı ile uygulanmak üzere faaliyet planlamalarına başlamış bulunmaktadır.
2014 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’na girişinin 100’ncü Yıl dönümü ve 2015 yılı sonrasında çalışmalarını Milli Mücadele ve Cumhuriyetin kuruluş sürecine yoğunlaştıracak olan Merkez, Cumhuriyetin kuruluşunun Yüzüncü Yıldönümüne ilişkin faaliyetlerin de planlamalarını yapmaktadır.
Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi, tarihin geçmiş ile gelecek arasında bir köprü işlevine sahip olmasının yanısıra, geçmişte yaşananların geleceğe ışık tutan ve biçimleyen derslerle dolu olduğu bilinç ve gerçeğinden hareketle, yakın tarihimizin yaşanmışlık ve bilinmeyenlerinin yansızlık ve bilimsellikle araştırılarak aydınlatılması, günümüz ve gelecek kuşaklara aktarılmasını vazgeçilmez bir görev ve edim saymaktadır.
Ülkelerin yaşanmışlığı ve kayda geçmişliği nedeniyle değiştirilmesi, yenilenmesi mümkün olmayan tarihlerinin ideolojik, yanlı, propagandist, magazinel bakış ve yaklaşımlardan arındırılarak salt gerçekliklere indirgenerek aydınlatılması; bireylerin ülkelerine aidiyet duygularını, dayanışma, paylaşma ve birliktelik ruhunu güçlendirmede önemli bir rol oynamanın ötesinde ülkeler halklarının birbirlerine bakış açıları ve algılamalarını da etkileme işlevine sahiptir.
Arz edilen neden ve gerekçelerle Bahçeşehir Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak “Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi” kurulması Üniversitemiz Senatosu’nca 20.01.2012 tarihinde kabul edilerek karara bağlanmış ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından onaylanarak, merkezin çalışma esaslarını belirleyen yönetmelik 10 Mayıs 2012 Perşembe günkü Resmi Gazete’de yayımlanmış bulunmaktadır.
Milletçe kazanılan Çanakkale Zaferi’nin yaşatılması ve kalıcılaştırılması için kurulan Gelibolu Yüzüncü Yıl Araştırma Merkezi’nin Onursal Başkanlığı, millet iradesinin tecelligâhı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Cemil ÇİÇEK, Onur Kurulu üyelikleri Başbakan Yardımcısı Sayın Bülent ARINÇ, Milli Eğitim Bakanı Sayın Prof. Dr. Ömer DİNÇER, Milli Savunma Bakanı Sayın Dr. İsmet YILMAZ, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Sayın Prof. Dr. Mustafa İSEN, Başbakanlık Müsteşarı Sayın Efkan ALA tarafından kabul buyurulmuştur.
Uygulama ve Araştırma Merkezinin Amacı
Merkezin amacı, yurt içinde ve yurt dışında Gelibolu/Çanakkale Savaşları ve Milli Kurtuluş Savaşı ile ilgili araştırmalar yapmak, bu alana yönelik yazılı ve görsel yayınlar gerçekleştirmek, konferans, sempozyum, sergiler düzenlemek, dokümantasyon merkezi ve kütüphane oluşturmak, eğitim faaliyetlerinde bulunmak.
Bahçeşehir Üniversitesi Gelibolu Yüzüncü Yıl Uygulama ve Araştırma Merkezinin Görevleri
Merkezin görevleri şunlardır;
a) Gelibolu/Çanakkale Savaşları ve Milli Kurtuluş Savaşları konusunda ulusal ve uluslararası düzeyde seminerler, konferanslar, sempozyumlar, yarışmalar, festivaller ve benzeri faaliyetler düzenlemek,
b) Yurt içinde ve yurt dışında konu ile ilgili araştırma ve incelemeler yapmak, bu gibi çalışmalara katılıp desteklemek, ortak araştırma projeleri üretmek ve gerçekleştirmek,
c) Amaçları doğrultusunda yayın yapmak ve yaptırmak,
ç) Konusunda kamuoyunu bilgilendirmek,
d) Gelibolu/Çanakkale Savaşları ile ilgili dokümantasyon merkezi ve kütüphane kurmak, bu konuda kamu ve özel kuruluşlara katkıda bulunmak.
EN
