AB ve Ötesinde Feminist Epistemik Adalet (FEJUST), Erasmus+ programı kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen bir Jean Monnet Kürsüsü'dür. Doç. Dr. Rahime Süleymanoğlu-Kürüm, Bahçeşehir Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü tarafından yürütülmektedir.
FEJUST, AB siyasetinde feminist bir gündemi temel alır ve içeriği, etkinlikleri ve öğretim pedagojileri aracılığıyla epistemik çeşitliliği kucaklayan bir tartışma ortamı yaratmayı amaçlar. Bu kürsü, AB siyasetinin siyasi söyleminde kadınların maruz kaldığı epistemik adaletsizliği ele almayı amaçlarken dış politikadan kültür politikalarına kadar pek çok anaakım ve erkek egemen alanların mercek altına alır ve AB ile ilgili konuları araştırmak, öğretmek ve tartışmak için feminist ve epistemik olarak çoğulcu bir yöntem benimser.
FEJUST, her yıl hem lisans hem de lisansüstü düzeylerde feminizm, toplumsal cinsiyet ve AB siyaseti üzerine titizlikle tasarlanmış dört modül önerir ve erken kariyer araştırmacıları için tasarlanmış bir dizi seminer ve atölye çalışması yoluyla öğretimi daha da güçlendirir. Öğretim ters yüz sınıf modeli ilkelerini benimser ve daha kapsayıcı bir öğretim modu sunmak için katılımcı ve sanat temelli etkinliklere dayanırken, çalıştay ve seminer dizileri Türkiye’de AB siyasetinin ve toplumsal cinsiyet en ilgili konularını tartışmak için demokratik ve güvenli siyasi ve katılımcı alanlar sunmaktadır. Böylece bu kürsü, feminist epistemik çeşitlilik ilkeleri aracılığıyla ataerkil eril söylemi, mekânları ve tartışmaları bozmayı ve feminist, dekolonyal ve alternatif bilgi üretimlerini etkinliklerin merkezine yerleştirmeyi amaçlamaktadır.
FEJUST'ın üç bileşeni bulunmaktadır:
1) lisans ve lisansüstü ders vermek,
2) Genç araştırmacılar çalıştayları düzenlemek
3) AB üzerine feminist bakış açısı benimseyen araştırmaları teşvik etmek için AB Siyasetini Toplumsal Cinsiyetle harmanlayan seminerler dizisi tertiplemektir.
Bu üç bileşen, öğrencilerden femokratlara (feminist bürokratlar) kadar farklı kitleleri hedefleyecek ve feminist ve decolonyal teorilerinden AB çalışmalarını tartışmak için entelektüel açıdan canlı bir ortam yaratacak şekilde tasarlanmıştır.
Dersler lisans ve yüksek lisans öğrencilerine verilmektedir. Lisans öğrencileri için güz dönemi lisans öğrencilerine feminist bir bakış açısıyla toplumsal cinsiyete dayalı güvenlik, eğitim, bütçeleme, şiddet, katılım, hesap verebilirlik ve sosyal sorumluluk gibi farklı kalkınma yaklaşımlarını öğretmek için “Uluslararası Kalkınmada Toplumsal Cinsiyet” adlı bir ders sunulmaktadır. Bahar dönemi, ilk dönemde tartışılan konularda AB'nin yaklaşımlarını ve politikalarını derinlemesine ortaya çıkarmak için “AB Politikaları ve Toplumsal Cinsiyet” başlıklı daha bir ders sunulmaktadır.
Lisansüstü dersler daha araştırmaya dayalı ve yoğun olacaktır. Güz döneminde lisansüstü öğrencilere “Toplumsal Cinsiyet ve Kalkınma”, bahar döneminde ise “AB'de Toplumsal Cinsiyet Politikaları” dersi verilecek ve AB'nin kalkınmaya fiili ve potansiyel katkısı konusunda daha geniş ve eleştirel bir feminist bakış açısı kazandırılacaktır..
FEJUST bileşenleri, feminist bakış açılarını AB politika yapımının yorumuna entegre etmeyi amaçlar ve Avrupa çalışmalarının ufkunu, öncelikle rasyonalist/gerçekçi bir perspektiften öğretilen dar dış politika, gümrük birliği, ortak pazar parametrelerinin ötesine genişletir. Konular, AB'de cinsiyet eşitliğinin metalaştırılmasını, AB politika yapımında önyargı barındıran konularını içermekte ve AB'de bir sosyal adalet sorunu olarak üreme hakları ve sağlık gibi vaka çalışmalarına değinmekte ve AB'de Roman kadınlara, Ortak Avrupa sığınma ve göç politikasının toplumsal cinsiyete dayalı sonuçlarına, Orta ve Doğu Avrupa’da feminist aktivizm, Yeşil Anlaşmaya ilişkin ekofeminist bakış açıları, AB'nin Afrika'da ve ötesinde tarımsal modernizasyonu teşvik etme konusundaki feminist kaygılara yer vermektedir. Ayrıca, Avrupa araştırmalarında önemli ölçüde gelişen ancak ana akım literatürde yeterince tanınmayan cinsiyetçi güvenlik çalışmalarına akademik bakış açıları kazandıracaktır. AB çalışmalarına bu kadar kapsayıcı ve çeşitli bir yaklaşım, yaklaşık 35 müzakere faslında gelişen AB-Türkiye ilişkilerinin gerçek doğasını daha iyi yakalar, bunlardan sadece birkaçı dış politika ve siyasi, ancak çoğu zaman sosyal ve tekniktir.
Avrupa Siyaseti ve Toplumsal Cinsiyet Uzman Seminerleri Serisi: Bu seminerler serisi feminist uzmanlar ve onların AB siyaseti üzerine güncel araştırmaları için tasarlanmıştır. Seminer serisi yılda dört kez (her yarıyılda iki kez) yapılmaktadır. Feminist bakış açılarının AB politika yapımında ve AB politika gündemlerinin akademik mercekler aracılığıyla yorumlanmasında duyulmasını kolaylaştıracaklar.
Genç Araştırmacılar Çalıştayları, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ile feminizm, epistemik adalet, kalkınma ve AB üzerinde çalışan erken kariyer araştırmacıları için tasarlanmıştır. Çalıştaylar her yıl Nisan ayında gerçekleştirilecektir. Çalıştaylar çevrimiçi zoom seçeneği ile yüz yüze tasarlanacak ancak pandemi koşulları izin verdiğinde yüz yüze katılım teşvik edilecektir. Öğrencilerin katılımını en üst düzeye çıkarmak için AB kurumlarından femokratlar, Türk kurumları ve Avrupa ve Afrika'dan tanınmış araştırmacılar gibi farklı aktörleri davet edebilmek için bazı oturumlar özellikle çevrimiçi olarak gerçekleştirilecektir.
Avrupa Siyaseti ve Toplumsal Cinsiyet Uzman Seminerleri Serisi ve Genç Araştırmacılar Çalıştayları akademik dünya ile toplum arasındaki diyaloğu teşvik etmek amacıyla politika yapıcılar, bürokratlar, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve medya gibi akademik olmayan paydaşların katılımını teşvik etmektedir.
FEJUST kürsüsü, Birleşmiş Milletler Eğitim ve Araştırma Enstitüsü'nün (UNITAR) Türkiye'deki eğitim merkezi olan ve Bahçeşehir Üniversitesi’nin ev sahipliği yaptığı CIFAL İstanbul ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. Kürsü, kamu ve özel sektör liderleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, akademisyenler, yerel yetkililer ve öğrenciler için BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nin (SDG'ler) kapasitesini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, FEJUST, bu paydaşların gelecek nesli olarak öğrencilerin, uygulayıcı görüşlere maruz kalmalarına ve feminist sesleri dikkate alarak kariyerlerini hazırlamalarına fırsat vermektedir.