Resmi onay süreci devam eden kurallar OECD (Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü) üyesi olmayan ülkelere ihracatı durduruyor; diğer ülkelere olan ihracatı ise sınırlandırıyor.
Avrupa Birliği (AB), plastik atık gemilerinin yoksul ülkelerin limanlarına yanaşmasını durdurmak için bir anlaşmaya vardı.
AB parlamenterleri ve üye devletler, çoğunluğu zengin ülkelerden oluşan OECD grubu dışındaki ülkelere yapılan plastik atık ihracatını 2026 ortasından itibaren yasaklama konusunda anlaşmaya vardı. Söz konusu anlaşma, diplomatların plastik kirliliğine ilişkin küresel bir anlaşma hazırlamak üzere Kenya’nın Nairobi kentinde bir araya gelmesiyle gerçekleşti.
Teklifi veren merkez sağ Avrupa Halk Partisi (EPP) grubundan, Avrupa Parlamentosu’nun Danimarkalı üyesi Pernille Weiss, “AB, sonunda plastik atıkların OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatını yasaklayarak plastik atıkların sorumluluğunu üstlenecek” dedi ve “atıkların doğru yönetildiğinde bir kaynak olduğu, ancak hiçbir durumda çevreye veya insan sağlığına zarar vermemesi gerektiği yönündeki vizyonumuzu bir kez daha tekrarlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Yürürlüğe girmeden önce Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu tarafından resmi olarak onaylanması gereken kurallar, plastik atıkların zengin ülkelere ihracatı üzerinde daha sıkı kontroller getiriyor ve OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatı tamamen durduruyor. Beş yıl sonra, AB’den plastik atık ithal etmek isteyen ülkeler, bu atıkları iyi bir şekilde işleyeceklerini kanıtlamaları halinde komisyondan yasağın kaldırılmasını talep edebilecekler.
Avrupa’da çöpe atılan plastiğin büyük bölümü yakılıyor; bunun sadece üçte birinden daha az bir kısmı geri dönüştürülüyor. Kampanyayı örgütleyenler, geri dönüşüm için yurt dışına gönderilen bazı plastik atıkların katı atık sahalarına ve su yollarına atılmasıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Çevre Araştırma Ajansı’ndan (EIA) kampanyacı Lauren Weir, açıklamasında şunlara değindi: “Bu, mevcut taahhütlere göre bir gelişme teşkil ediyor. Bununla birlikte, plastik atıkların zararlarının göstergeleri ve tam bir plastik atık yasağının gerekliliği açık. Bu, AB’nin nihayet küresel plastik kirliliği acil durumundaki rolünün sorumluluğunu almaya başladığının bir işareti.”
Kurallar, belirli sosyal ve çevresel kriterleri karşılamaları halinde plastik olmayan bazı atık türlerinin hâlâ OECD üyesi olmayan ülkelere gönderilebilmesine izin veriyor.
Yasa, Türkiye gibi OECD ülkelerine gönderilen atıklarda da artışa yol açabilir.
Çukurova Üniversitesi’nden mikro-plastik araştırmacısı Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, “OECD üyesi olmayan ülkelere plastik atık ihracatının yasaklanması oldukça önemli bir karar. Ancak hem AB’nin en büyük plastik atık ithalatçısı hem de OECD üyesi olan Türkiye’ye sevkiyatlarda tam bir ihracat yasağı getirilmemesi, hatta tehlikeli ve karışık plastik atıkların bile yasaklanmaması çok üzücü” dedi ve “geçmişteki uygulamalardan biliyoruz ki kısmî yasaklar ve etkisiz içerik kontrolleri plastik atıkların yasadışı dolaşımını engellemiyor” ifadelerini kullandı.
Kaynak: The Guardian
Bu haber, İrem Esedoğlu ve Elif Şerifoğlu tarafından çevrilmiştir.
EN
