İnsan sağlığını tehdit eden en önemli sağlık sorunlarından biri olan diyabet, yapılan araştırmalara göre son 40 yılda 6 kat artış gösterdi. Dünyada 2013 yılında 382 milyon olan diyabet hastası sayısının 2035 yılında 592 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Türkiye’de ise bu rakamın 2035 yılında yaklaşık 12 milyona ulaşacağı öngörülüyor.
“14 Kasım Dünya Diyabet Günü” öncesi elde edilen veriler, diyabet hastalığına ilişkin karamsar bir tablo ortaya koyuyor. Rakamlara göre önümüzdeki 20 yıl içerisinde diyabetli kişi sayısı tüm dünyada yaklaşık yüzde 55 oranında artış gösterecek. Diyabet hastalığının tüm vücudu sistematik bir şekilde etkilediğine değinen Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Orhan Babucçu, diyabet hastalığı nedeniyle pek çok organın kullanılamaz hale geldiğine dikkat çekiyor. Babucçu “ Dünyada tıbbi nedenlerden ötürü ayak ampütastonunun (kesilme) en büyük nedeni, diyabet. Diyabetli hastaların ortalama yüzde 15’inin hastalıkları boyunca en az bir ayağında yara oluşuyor. Yara çıkan (diyabetik ayak oluşan) ayakların yüzde 7 ila yüzde 20’sinde takip eden süreçte ayak herhangi bir seviyeden kesilmek zorunda kalıyor” dedi. Önlem alınmadığı takdirde sorunun daha da ciddileşebileceğini belirten Prof. Dr. Orhan Babucçu, “Her şeyden önce ayaklarda his kaybı, uyuşma, yanma ya da karıncalanma gibi rahatsızlıklar, şeker hastalığının hastanın ayaklara giden sinirleri etkilemeye başladığının sinyalleridir. Bu sebepten ötürü diyabetli hastalarda ayaklardaki ortopedik rahatsızlıklar, nasır, tırnak ve cilt konularında bakım oldukça önemlidir” dedi.
AYAKKABI SATIN ALMAYA AKŞAM SAATLERİNDE GİDİLMELİ
Ayak bakımın en önemli adımlarından biri olan doğru ayakkabı tercihi konusunda ayakkabı satın almak için ayakların maksimum şişkin olduğu akşam saatlerinin tercih edilmemesi gerektiğini ve bu sayede ayağa en rahat ayakkabının bulunabileceğini belirten Babutcu, “Ayakkabının içerisinde parmakların rahatça hareket edebilmesi gerekir. Topuk, ayakkabının topuk kısmına tam oturmalı ve topuklar 5 cm’den daha alçak olmalıdır. Topuklu ayakkabılardan kaçınmalı ve ayakta ağrı, kızarma ya da su toplamalarına neden olan ayakkabılar bir daha giyilmemeli. Ayakların ayakkabı içerisinde daha sağlam durması için bağcıklı ya da cırt cırtlı ayakkabılar tercih edilmeli. Ayakkabı için pamuklu çoraplar tercih edilmeli ve çorapların lastikleri ayak bileğinde ya da baldırda kan dolaşımını engelleyecek kadar sıkı olmamalı” şeklinde uyarıyor.
TIRNAKLAR VÜCUTTAKİ BAŞKA BİR HASTALIĞI İŞARET EDEBİLİR
Tırnaklarda pekçok hastalığın görülebileceği gibi tırnakların aynı zamanda vücudun başka bir yerinde olan herhangi bir hastalığı da işaret edebileceğini belirten Babutcu, “Şekil bozukluğu, boynuz benzeri uzamaların kendi başına bir hastalık değildir ancak ayakkabı içerisinde çok tehlikeli sonuçlar doğuracak yaralara neden olabilir. Renk değişimi, şekil bozukluğu, mantar ya da tırnak batması gibi durumlarda ise mutlaka tıbbi yardıma başvurulmalı” şeklinde uyarılarda bulundu.
İYİLEŞMEYEN YARALAR CİLT KANSERİNİN HABERCİSİ OLABİLİR
Diyabetik hastalarda ayak derisinin kuruma eğiliminde olduğunu belirten Babutcu, “Ayaklardaki kuruma çatlaklara neden olur ve bu çatlaklardan giren mikroplar ciddi enfeksiyona neden olabilir. Bu durumlarda mutlaka nemlendirici kullanılmalı. Ayaklardaki aşırı terleme mantara davetiye çıkarabildiği gibi enfeksiyon riskini de artırıyor. Mantardan korunma konusunda en önemli yöntemler ise, çıplak ayakla yere basmamak ve başkaları ile terlik ve ayakkabılarımızı paylaşmamak. Ayakta görülen diğer deri rahatsızlıkları nasır ya da siğillerdir. Böyle bir sorunla karşılaşan hastalar kesinlikle kendilerini tedavi etmeye çalışmamalı. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise ayaklardaki iyileşmeyen yaralardır. Bu tarz yaralar cilt kanserinin habercisi de olabillir” dedi.
Diyabet hastalığı konusunda sadece ayak sağlığına dikkat etmek yeterli değil. Kan şekeri kontrolü çok sıkı bir şekilde yürütülmeli. Aynı zamanda kan basıncı, kolestrol ve trigliserid düzeyi oldukça önemli. En önemlisi sigara ve alkol kullanımı tamamen bırakılmalı.