Mühendislik ve Yaşam Bilimlerin Kesişim Noktası: Sağlık Bilişimi
Günümüzde teknolojinin ve bilginin en yoğun kullanıldığı alanların başında Sağlık Bilimleri ve Tıp Bilimleri gelmektedir. Kullanılan ölçüm ve görüntüleme yöntemleri, test ve analiz cihazları, büyük bir hız ile gelişmekte ve sağlık kuruluşlarında kullanımı yaygınlaşmaktadır. Sağlık Bilişimi alanında en yetkin ve deneyimli isimlerden biri olan Bahçeşehir Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Bölümünün kurucusu ve öğretim üyesi Prof. Dr. Adem Karahoca ile Bahçeşehir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde hem tezli hem de tezsiz olarak yer alan Sağlık Bilişimi Yüksek Lisans Programı hakkında merak edilenleri konuştuk.
Sağlık Bilişimi alanının interdisipliner bir alan olduğunu belirten Prof. Dr. Adem Karahoca: “Sağlık Bilişimi; hem bilgisayar mühendisliği, yazılım mühendisliği gibi mühendislik bölümlerinde çalışanların, hem de biyoloji kökenli sağlık bilimleri veya tıp bilimlerinde yaşam bilimleri diyebileceğimiz bilim dallarından gelen kişilerin ortak bir alanda buluşmasını sağladığımız bir alan. Hem akademik hem de hastayı ilgilendiren unsurları ilerletmek yönündeki çalışmaları içeren bir vizyon çizebiliriz.”
Sağlık Bilişimi Yüksek Lisans Programının öğrenci kitlesinden de bahseden Prof. Dr. Adem Karahoca: “Sağlık Yönetimi başta olmak üzere Sağlık Bilimleri Fakülteleri içinde yer alan bölümlerden mezun öğrenciler programımızdaki öğrenci temelini oluşturuyor. Moleküler Biyoloji, Biyokimya hatta Fizyoterapi mezunları dahi bu çerçevede düşünülebilir. Temel dayanak noktası bir grubun mühendislik kökenli bir grubun da biyolji – tıp kökenli olmaları diyebiliriz. Her iki gruptan gelecek öğrenci kitlesi ile interdisipliner bir zemin oluşturuluyor.“
Sağlık Bilişimi Bölümünde Hangi Dersler? Niçin?
Programda yer alan derslerin öğrenci kitlesine göre organize edildiğini belirten Karahoca:
“Biyoloji kökenli öğrencilerimiz için daha çok enformatik derslere ağırlık veriyoruz. Tam tersi olarak, bilgisayar ve yazılım kökenli yani bilgisayar kökenli arkadaşlar için ise Biyoloji başta olmak üzere elektronik hasta kayıt sistemleri, sağlık sistemleri içinde yer alan bilişim teknolojileri üzerinde durulmakta. Böylece her iki taraftaki temel nosyonlar verildikten sonra ortak nokta olan büyük veri işleme çalışmaları her iki grubun da takip edebileceği bir aşamaya getiriliyor.”
“Derslerimize baktığınız zaman “Sağlık Bilişiminde Yapay Zeka” “Makine Öğrenmesi” “Klinik Veri Sağlama ve Analiz” gibi temel dersler bulunmakla birlikte bu dersleri farklı farklı gruplar içinde farklı farklı içeriklerle de sunma şansımız oluyor.”
Sağlık Bilişiminde Bahçeşehir Üniversitesi Farkı
“Bahçeşehir Üniversitesi’nin 15 yıllık bir öğretim üyesi olarak şunu söyleyebilirim, hem “Bilgi Teknolojileri” hem de “Bilgisayar Mühendisliği” bölümlerinin Yüksek Lisans programlarının kurucusu ve “Yazılım Mühendisliği” bölümünün de kurucusu ve 8 yıl yürütücüsü olarak şunu rahatlıkla söylebilirim ki, Bahçeşehir Üniversitesi’nde eğitim alan öğrencilerimiz rahatlıkla bunu sadece akademik seviyede değil, profesyonel seviyede de öğrenip uygulayabiliyorlar. Diğer devlet ve vakıf üniversiteilerinden farkımız olarak öğrencinin kendini sürekli geliştirmesini ve kendini yetiştirmesini destekleyen bir yapıya sahip olmamızı belirtebilirim.”
“Devlet üniversitelerinde daha çok “Sağlık Teknolojileri” adı altında benzer bölümler görmekteyiz. Sağlık Bilişimi programlarından yetişen arkadaşlarımız genellikle hastanelerin yönetim merkezlerinde veya uluslararası firmaların ar-ge departmanlarında çok rahatlıkla iş bulabiliyorlar. Günümüzde uzaktan çalışma metadolojisi içinde farklı farklı, ABD veya Avrupa bölgesindeki firmalarla uzaktan çalışma şansı yakalayabiliyorlar. Kendini iyi yetiştiren arkadaşlarımız için önü oldukça açık bir alan diyebiliriz.”
Sağlıktaki Büyük Veri Analizi Nedir?
Konu sağlık bilişimi olunca son dönemde sık konuşulan ancak içeriği tam olarak bilinmeyen bir konuyu da Prof. Dr. Adem Karahoca’ya sorduk. Sağlık alanında büyük veri analizi...
“Sağlıkta büyük veri analizi oldukça karmaşık ve bizi yakından ilgilendiren bir alan. Özellikle veri tabanı ile ilgili bilgisayar alanında çalışan uzmanlar, daha çok rasyonel veri veya yapısal veri dediğimiz tablolar üzerine çalışırken, günümüzde daha çok yapısallaştırılmamış veriler üzerinde büyük verilerle çalışmak durumundayız. Bunların başında mikrobloggerlar geliyor. Fakat biyoloji tarafına ve sağlık bilimlerine baktığımız zaman önümüzde çeşitli olanaklar yer alıyor. Bunların başında DNA mekanizmasının çözümlenmesi ve öncelikle kanser hastalığının ve genlerinin nereden kaynaklandığı üzerine çalışmalar yer alıyor. Ayrıca elektronik sağlık kayıtları ve görüntüleme teknolojilerinin ilerlemesi ile birlikte hem yapısal verinin hem de yapısal olmayan verilerin entegrasyonu, insanların karşılaşma ihtimali olan hastalıkları zamanında tespit etme şansını ortaya çıkartıyor. Büyük veri analizi bu açıdan da oldukça önemli.”