Noha Elhennawy | AP
6 Ağustos 2020
KAHİRE- Perşembe günü Mısır ve Yunanistan, iki ülke arasındaki deniz sınırını belirleyen ve münhasır ekonomik bölgesinin, petrol ve doğal gaz sondaj hakları için ayrılmasına izin veren bir anlaşma imzaladı.
Bu anlaşma geçen sene Türkiye ve Trablus merkezli Libya hükümeti arasında imzalanan ve Doğu Akdeniz’de gerginliğin artmasına sebep olan anlaşmaya karşılık olarak yapılmıştır. Türkiye ve Libya arasında imzalanan bu anlaşma Mısır, Kıbrıs ve Yunanistan tarafından petrol bakımından zengin olan deniz üzerindeki ekonomik haklarının ihlaline neden olması gerekçesi ile reddedilmiştir. Avrupa Birliği, bunun bölgede istikrarı tehdit eden kasıtlı bir uluslararası hukuk ihlali olduğunu söylemektedir.
Yıllardır deniz sınırları konusunda anlaşmazlık içinde olan Türkiye ve Yunanistan arasındaki husumet Doğu Akdeniz’de keşfedilen son doğal gaz ve petrol sondaj planları sonrası artmıştır.
Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shukry Perşembe günü Kahire’de imza töreninden sonra yaptığı açıklamada; “Bu anlaşma, Mısır ve Yunanistan’ın bu münhasır ekonomik bölgede bulunan kaynaklardan, umut verici petrol ve gaz rezervlerinden yüksek düzeyde yararlanmalarına olanak sağlamaktadır.”
“Mısır- Yunan ilişkileri Batı Akdeniz bölgesinde güvenlik ve istikrarı sağlama konusunda ve sorumsuz politikaları sonucu aşırıcılığı ve terörü destekleyen tehditlere karşı kritik bir göreve sahiptir,” diyerek Ankara’nın Trablus hükümetine olan desteğine atıfta bulundu.
Libya’nın vekalet savaşında Mısır, Türkiye’nin karşısında yer alıp, Doğu Libya’da bulunan rakip yönetimi ve doğu merkezli askeri komutan Halife Hafter’i desteklemektedir. Kahire, Türkiye’nin BM adına Trablus’taki aşırılık yanlılarını desteklediğini iddia etmektedir.
Trablus’taki hükümet, Türk askeri desteği ile Hafter’in Libya’nın başkentini ele geçirmeyi amaçlayan14 aylık askeri harakat planını durdurmuştur. Türkiye Libya savaşında gidişatı değiştirdikten sonra Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi Libya’ya askeri saldırı tehditinde bulunarak Mısır- Türk çatışması endişelerine yol açtı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias Mısır- Yunanistan anlaşmasını “örnek bir anlaşma” diyerek takdir etti. Ancak bakanların her ikisi de anlaşmanın ayrıntıları konusunda bir açıklamada bulunmadı.
Dendias “ Türkiye ve Libya arasındaki yasadışı, geçersiz ve var olmayan mütakabat anlaşmasının tam tersidir,” dedi.
Türkiye ekonomik menfaat sağlayan deniz yetki alanlarının ölçümünde Yunan adalarının dahil edilmemesi gerektiğini ve bu hususta Yunanistan’ın uluslararası hukuku ihlal ettiğini savunmaktadır. Yunanistan’ın Ege ve İyonya Denizlerinde 200’den fazlası iskan edilmekte olan toplamda 6,000 ada ve adacıkları bulunmaktadır.
Geçen ay, Yunanistan Hükümeti, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de bulunan Yunan adalarının güneyinde bir petrol ve gaz araştırma misyonu yürütme planları sonucu paniğe kapılmıştır.
